Nguyên danh ông là Lại Thế Hiển, nguyên quán của ông Nam Định. Thời trẻ, ông từng mong ước trở thành một luật sư, tuy nhiên, ông cũng sớm biểu lộ khả năng nghệ thuật của mình. Ông tự mình học và chơi thành thạo đàn guitar năm 11 tuổi và sau này là là tự học đàn piano. Ông cũng từng tham gia một lớp học múa trong khoảng thời gian 6 tháng nhưng sau đó lại bỏ dở.

Việc học của ông bị gián đoạn sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975. Với tính cách thiên về hoạt động xã hội và đam mê ca hát, ông bắt đầu tham gia hoạt động phong trào văn nghệ quần chúng. Năm 1977, ông theo học chương trình Trung cấp Thanh nhạc của Đoàn nghệ thuật Bông Sen, được đào tạo bởi những nghệ sĩ lừng danh bấy giờ như Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hương, Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Trì, Nghệ sĩ Ưu tú Mỹ An, nhạc sĩ Xuân Hồng... Năm 1978, ông tham gia Câu lạc bộ Sáng tác trẻ của Thành đoàn thành phố Hồ Chí Minh, cùng thời với Thu Nở, Đình Huấn, Sĩ Thanh, Cẩm Vân…

Năm 1980, ông tốt nghiệp Trung cấp âm nhạc, trở thành một trong hai giọng ca được Đoàn nghệ thuật Bông Sen chính thức tuyển chọn, trở thành đơn ca chính của đoàn nghệ thuật này, tham gia nhiều chương trình âm nhạc của Hội Âm nhạc và các đoàn nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh. Năm 1982, ông bắt đầu sự nghiệp sáng tác, với tác phẩm đầu tay "Khi bong bóng bay" được công chúng đón nhận. Năm 1983, trong một chuyến lưu diễn phục vụ bộ đội chiến đấu tại biên giới phía Bắc, ông đã sáng tác ca khúc "Hát về anh". Ca khúc nhanh chóng phổ biến và đem lại danh tiếng cho ông chỉ sau khi sáng tác được 2 tác phẩm.

Năm 1986, ông cùng Đoàn nghệ thuật Bông Sen đi biểu diễn phục vụ bộ đội ở mặt trận 479 (Xiêm Riệp, Campuchia) và sáng tác ca khúc "Nhánh lan rừng". Một lần nữa, bài hát về chủ đề người lính của ông được công chúng hoan nghênh nhiệt liệt. Bên cạnh đó, ông cũng sáng tác nhiều bài hát về chủ đề Thanh niên xung phong như "Chuyện ngày xưa chuyện ngày nay", "Hát trên nông trường xanh"...

Năm 1987, ông rời đoàn Đoàn nghệ thuật Bông Sen và trở thành ca sĩ tự do. Năm 1995, ông theo học bậc Đại học tại chức khoa Sáng tác và Thanh nhạc tại Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 1999, ông tốt nghiệp loại giỏi cả hai ngành về thanh nhạc và sáng tác.

Tháng 12 năm 2009, ông mở hội quán mang tên Nhánh lan rừng nằm trong Công ty Trách nhiệm hữu hạn Văn hóa nghệ thuật Nhánh lan rừng do vợ ông làm giám đốc và trực tiếp điều hành tại thành phố Hồ Chí Minh.

Nhạc sĩ Thế Hiển đã được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú vào năm 2012.

Cho tới năm 2013, Thế Hiển là một nhạc sĩ, ca sĩ chưa có album, tập nhạc nào, ông tiếp tục sáng tác và âm thầm thu thanh các ca khúc của mình.Hiện ông làm việc tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nhánh Lan Rừng và là Ủy viên Ban chấp hành Hội cứu trợ trẻ em khuyết tật TP Hồ Chí Minh. Ngoài việc đào tạo ca sĩ, ông dành nhiều thời gian cho việc sáng tác ca khúc, tham gia những chuyến đi thực tế, biểu diễn từ thiện và đến các đơn vị bộ đội ở biên giới, hải đảo…